Stjórnun fiskveiða.

Breytingar á stjórnun fiskveiða er rædd af miklum þunga þessa dagana á Alþingi og í þjóðfélaginu.  Því er m.a. haldið fram að eignarhald þjóðarinnar á þessari auðlind sé ekki skýrt.  Kíkjum á gildandi lög  ( að stofni til nr. 38 frá 1990 )
1. gr. Nytjastofnar á Íslandsmiðum eru sameign íslensku þjóðarinnar. Markmið laga þessara er að stuðla að verndun og hagkvæmri nýtingu þeirra og tryggja með því trausta atvinnu og byggð í landinu. Úthlutun veiðiheimilda samkvæmt lögum þessum myndar ekki eignarrétt eða óafturkallanlegt forræði einstakra aðila yfir veiðiheimildum.

Er eitthvað óskýrt í þessum texta, sem kallar á sérstaka lagabálka, til að taka af tvímæli.  Þjóðin á auðlindina, úthlutun ( árleg ) myndar ekki eignarrétt  eða forræði ( útgerðar ) Annars svari hver fyrir sig.  Málið snýst þá raunverulega um eitthvað annað.

Sjávarútvegsráðherra hefur nú mælt fyrir frumvarpi sem gengur undir nafninu, minna kvótafrumvarpið.  Það sýnir betur á spilin:

• Ég vil vekja athygli á einu hér í upphafi. Stjórnvöld hafa sett sama sem merki á milli þjóðarinnar og þeirra. Fara þannig að mínu áliti frjálslega með réttindi og skyldur aðila. Það er þjóðin sem á auðlindina, ekki ríkið,
• Stjórnvöld vilja breyta kerfinu, búa til potta, sem þau fara með vald yfir - ríkisvæðing. Allt er þetta gert í nafni landsbyggðar, og í þeirri von ( vissu ) að hægt sé að auka kvótann, þannig að engin finni fyrir breytingunni. Á íslensku er þetta eignaupptaka m.v. gildandi kerfi og leikreglur, sem þessi sömu stjórnvöld hafa sett. Enginn efast um að Alþingi getur breytt kerfinu, en bætur verða þá að koma fyrir þessa kerfisbreytingu,
• Hækka á „ auðlindagjald „ á sjávarútveginn. Hugmyndafræði auðlindagjaldsins hefur í reynd beðið algert skipbrot. Ég hef í fyrra bloggi mínu farið ítarlega yfir þetta mál. Þessi tvöfalda skattlagning sjávarútvegsins er með engu móti réttlætanleg. Hún mismunar fyrirtækjum í landinu,
• Þjóðin er með okkur, segir sjávarútvegsráðherra. Með fullri virðingu fyrir þjóðinni hefur hún engar forsendur til að leggja mat á þær breytingar sem eru til umræðu. Þær og áhrif þeirra eru alveg óskiljanlegar venjulegu fólki.

Sú kerfisbreyting sem nú er til umræðu er ekki einföld.  Að þessum tillögum fylgi ekki ítarlegir útreikningar um áhrif breytinganna er ekki ásættanlegt. Vald og valdhroki leysir ekki vandann.  Ég bendi á nokkur atriði í þessu sambandi:

• Breið stjórnmálaleg sátt verður að vera um breytingarnar. Sjálfstæðisflokkurinn verður þannig að koma að lausninni. Sé þessi stærsti flokkur þjóðarinnar ekki með verður engin breyting, engin sátt. Þetta mun virka þannig að þegar andstæðingar breytinganna komast næst til valda verður þessu aftur breytt. Óvissa greinarinnar heldur áfram, engin vandi hefur verið leystur,
• Það að halda samtökum eins og LÍU úti í kuldanum varðandi breytingar er álíka gáfulegt og að gera stórar breytingar á Landsspítalanum, án þess að tala við nokkurn lækni sem þar vinnur.
• Ef þjóðin á auðlindina fiskinn í sjónum, er í reynd við hana alla að tala. Við vitum líka hvar stærsti hluti hennar býr. Stöðugt tala um að þetta sé mál landsbyggðarinnar, langsbyggðin þetta og landsbyggðin hitt, er popúlismi af verstu gerð. Krafa um hagkvæmni og góðan rekstur verður að vera útgangspuntur umræðunnar. Ég óttast ekki stöðu landsbyggðar, sé sá mælikvarði notaður.

Það íróníska í þessu stappi og stóryrðaflaumi, er að það hafði náðst víðtæk sátt um breytingar á kerfinu.  Mikið af góðu fólki hafði komið að þeirri sáttargerð.  Fámennur hópur öfgamanna hefur hleypt málinu upp og má ekki ráða för í þessu mikilvæga máli.

Athugasemdir

[Valdimar Samúelsson, 8.6.2011 kl. 14:59]

Þakka góða greinargerð. Ég er með því að þessu kvóta systemi sé breytt á þann veg að það megi ekki framselja né leigja kvótann og ef hann er ekki nýttur af viðkomandi bát/skipi þá fari hann í púkkið aftur. Í Alaska höfðu menn frípott fyrir eimalandandi skip/báta sem stunduðu línu og handfæri en það voru stærðarmörk þ.e. 45 fet (15 Metrar) Stórir Togarar stunduðu sínar veiðar á úthafinu þ.e. innan 200 mílna og eða utan. Ég hef ekki enn skilið hugmyndafræðina hér með þessar strandveiðar en þar er miðað við 3ja tonna báta og sýnist mér þetta eitt ruglið enn.  

[Árni Gunnarsson, 8.6.2011 kl. 15:51]

Enn einn snillingurinn með kröfu um sátt! Það á að smíða sátt um það að kvótagreifarnir afhendi verðmæti sem þeir hafa fénýtt endurgjaldslaust í aldarfjórðung.

Menn eiga ekki að segjast vera heimskingjar þegar þeir eru alveg prýðisgreindir.

En það er mikið álag á greind manna að fylgja tilteknum stjórnmálasamtökum.

[Þorsteinn J Þorsteinsson, 8.6.2011 kl. 18:25]

En hvernig er ta med ta sem i godri tru og med blessun fra stjornvøldum løgdu mikla peninga i ad ,(ja hvad a madur ad kalla tad)kaupa kota,eiga teir ta ad fa endurgreitt?

Er svo sannarlega ekki a moti breitingum  a kvotakerfinu,en eftir ad hafa velt mer fram og tilbaka i tessum fumvørpum ta finnst mer nu lagmark ad Radherra vinni sina heimavinnu adur en svo a mikilvæg frumvørp eru løgd fram 

Nu tegar Esb(ja tad er natturulega hrædilegt)og jafnvel fleiri eru ad horfa til Island og vilja breita sinum kerfum i ta att sem vid notum ta birjum vid enn einn gangin ad finna upp hjolid,en tad er ju ekki neitt nitt

Tad er mikid talad um landsbigdina og lalaala,en hvar var landsbigdastefnan tegar vantadi(afsakid storu ordin)skitnar 300 miljonir a Seydisfjørd i Arbært verkefni?

[Ólafur Örn Jónsson, 8.6.2011 kl. 23:31]

Jón Atli ég er sammála þér að gott væri ef svona mikilvægt mál yrði leyst í sátt. Sátt er málamiðlun Ef þú lest skýrslu "endurskoðunar nefndarinnar" þá gerðu bæði LÍÚ og LS fyrirvara á setu sinni í nefndinni "að gengið væri út frá að fiskveiðistjórnin byggist á aflamarks kerfi".

Og þegar betur er að gáð í hvert skipti sem gera átti lagfæringar á kvótakerfinu er þetta alltaf upphafs setningin "Gert er ráð fyrir að notast verði við aflamarks úthlutun við fiskveiðar í framtíðinni".

Hvaða sátt er hægt að ná þegar búið er að skrifa endanlega skýrslu áður en menn hittast?

Það er kvótinn "aflamarkið" sem þjóöin er ekki sátt við og virkar ekki til stjórnunar fiskveiða.  

Það er þjóðin sem búin er að biðja um sátt í 28 ár en hefur verið hundsuð og ég lofa þér að þú ert að vanmeta þjóðina ef þú gefur í skyn að þjóðin þekki ekki spillingu og óréttlæti einokunar kvótkerfisins. 

Ég treysti þjóðinni til að greiða atkvæði um hvort hér eigi að vera kvótakerfi eða sóknarmark sem gerir öllum jafn hátt undir högði. 

Eignarrétturinn! Bæði LÍÚ  og LS eru að undirbúa málsókn til að tryggja sér atvinnuréttinn (aðgangsréttinn) að auðlindinni og byggja á málatilbúnaði í Evrópu. Þess vegna verður að hnykkja á eignarrétti þjóðarinnar.