Ríkið - samrekstur þjóðarinnar.

Afstaða okkar til ríkisins og ríkisrekstrar skiptir máli. Hvar stöndum við í afstöðu okkar til þessa samrekstrar. Þessi afstaða er grundvöllur stjórnmálaskoðana, en hvað sem líður hugsjónum tala tölur og reynsla sínu máli, þessi útgjöld eru stöðugt að aukast. Hvað mynd blasir þá við:

• Hlutur ríkisins í vergri landsframleiðslu hefur farið sívaxandi ( í eins og hálfa öld )
• Krafa á stjórnmálamenn um sameiginleg útgjöld hefur verið endalaus, en kjósendum finnst samt þeir ekki fá þá þjónustu, sem þeir vilja,
• Stjórnmálamenn standa frammi fyrir þeim kosti, að þurfa að fá meiri þjónustu fyrir sömu peninga, eða jafnvel fyrir minni peninga,
• Öllum á Íslandi varð það ljóst í hruninu, að ríkið er sú stofnun, sem leitað er til til þrautavara, nokkuð svipað og seðlabanki fyrir fjármálakerfið,

Hlutur Íslands 2008 var 55,2%

Ríkið og rekstur þess skiptir okkur öll máli og hefur margháttuð áhrif á líf okkar. Rannsóknir sýna að góður ríkisrekstur er jafn mikilvægur  og menntun, tekjur og heilbrigðisþjónusta, sem reyndar er allt háð ríkinu.

Fyrir viðskipalífið getur ríkið og rekstur þess skipt sköpum. Ef ríkið er 50% af hagkerfinu, geta allar breytingar á rekstri ríkisins, haft veigamikil áhrif á afkomu einkageirans.

Spurningin um einkavæðingu hefur fengið á baukinn. Almenningur hlýtur að horfa þannig á að brunaliðið - ríkið hafi verið kallað á vettvang þegar einkaaðilar komust í þrot. Sú spilling sem kom í ljós,  og hafði faldið sig í reykfylltum herbergjum, sé ekki betri en fyrirgreiðslu pólitíkin sem einkavæðingin leysti af hólmi.

Hvert liggur þá leiðin til að bæta ríkisreksturinn:

• Liggur leiðin í nánari samvinnu borgaranna og stjórnsýslu ríkisins, sérstaklega á sviði upplýsingaöflun á r og undirbúnings ákvarðana og lagasetningar,
• Liggur leið hagræðingarinnar í meiri, einkarekstri - einkavæðingu. En þar takast á tveir heimar, sjónsýslunnar ( bueracraty ) og fyrirtækjamenningar ( corporate culture )
• Liggur leiðin í ríkjabandalögum og samrekstri þeirra á almennaþjónustu, t.d. vörnum, löggæslu, heilbrigðisþjónustu. Er þetta m.a. rök fyrir aðild okkar að ESB, eða erum við alltaf að sjá betur framaní veikleika þessara stóru eininga.

Hvað sem okkur finnst um þetta allt er afstaða okkar til ríkisins og ríkisrekstrar ein af grundavallarspurningum stjórnmálanna. Spurning sem hefur þrengt sér inn í umræðuna og rökræður okkar um framtíð okkar sem þjóðar.

Athugasemdir

[Guðrún María Óskarsdóttir., 2.4.2011 kl. 02:16]

Góð hugleiðing, takk fyrir.

kv.Guðrún María.

[Hrólfur Þ Hraundal, 2.4.2011 kl. 07:57]

Þakka þér fyrir Jón Atli.  Þetta þurfa helst allir að hugleiða, en það gerist ekki svo það er vænt um að þeir sem hafa auga fyrir þessum  málum og vitrænar hugmyndir láti þær fram í skýru máli hafi þeir stund til.

Það eru rammar utan um almanna þjónustu eins og tildæmis og löggæslu og heybrigðis þjónustu sem stjórnvöld hverju sinni geta þannið og þreyngt að svo sem þeir sem þar sitja hafa geð til.  Það er eingin rammi utan um stjórnsýsluna og því bara þenst hún og veitir og sker að geði þeirra sem þar sitja hverju sinni.

[Jón Atli Kristjánsson, 3.4.2011 kl. 22:39]

Takk Guðrún María og Hrólfur fyrir innlitið. Þegar litið er á tölur eru þróunin augljós. Ef við listum upp allar þarfirnar, er listinn langur og dýr. Ef við tökum sjónarmið " hinnar hagsýnu húsmóður " hvað er til hvað höfum við efni á, þá er ljóst að fjölskyldan þarf að setjast niður og taka alvarlega umræðu.  Þetta reddast er svo leiðin sem farin hefur verið !

[Sigurður Þorsteinsson, 4.4.2011 kl. 09:08]

Samneyslan er nauðsynleg, en það þarf að veita öllum kerfum aðhald. Það er auðvelt fyrir stjórnmálamenn að láta ríkið sjá um all sem þeim hugnast, en það erum við sem borgum.