Einkaframtak

Mikið atvinnuleysi og minnkandi vinna þeirra sem þó hafa vinnu er mikið áhyggjuefni. Þar sem fólk hittist er spurt hvað er hægt að gera til að við sem þjóð getum unnið okkur út úr þessum vanda.  Í þessu sambandi er oft talað um atvinnusköpun.  Einhver á að skapa atvinnu, en hver ?   Opinberir aðilar, einstaklingar, félagasamtök, erlendir fjárfestar osfv., eru þeir aðilar sem eiga að gera eitthvað.

Ekki er nokkur vafi á því að fljótvirkasta leiðin til að skapa atvinnu er, að þegar starfandi fyrirtæki geti ráðið til sína fólk.  Nýsköpun tekur lengri tíma, en er eigi að síður lífsnauðsynleg. Það er nefnilega staðreynd að þeir sem misst hafa vinnuna, fá sjaldnast sína gömlu til baka. Þeir þurfa að aðlagast, læra á nýja vinnu.

Reynsla liðinna ára hefur kennt okkur að hlutverk hins opinbera er að styðja við framtak einstaklinga og samtaka þeirra.  Ríkið á ekki að vera í atvinnurekstri, sem aðrir geta framkvæmt.  Þó hér sé komið að ákveðnum stjórnmála hugsjónum er að mínu áliti breið samstaða um þennan skilning og reynslu okkar sem þjóðar. Það er mikilvægt að hafa þessi einföldu sannindi í huga á erfiðleikatímum, þar sem sífellt er leitað að skyndilausnum og stöðugt ákall til stjórnvalda um lausnir.

Þó leggja þurfi mikla áherslu á nýsköpun, þarf að hlú að og rækta okkar hefðbundnu atvinnugreinar t.d. sjávarútveg.  Þetta er ekki spurning um annaðhvort eða, nýsköpunin kemur til viðbótar, og líka sprettur hún upp frá grunngreinum.  Oft er nefnt hugtakið ruðningsáhrif, og bent á ofuráherslu á ákveðnum greinum.  Erfiðara hefur reynst að finna þeim fullyrðingum stað.

Langar að taka hér eitt dæmi um jákvæða þróun.  Hvalaskoðun og sjóstangaveiði hefur verið vaxandi atvinnustarfsemi í Reykjavík.  Þessi starfsemi hefur haft aðstöðu í vesturhöfninni við Ægisgarð.  Erlendir ferðamenn streyma í þessar skoðunarferðir. Þjónustan fylgir á eftir. Í „ bláu húsunum"  við enda Ægisgarðs, sem áður hýsti verbúðir  smábáta eru nú komin veitingahús og sölubúðir.  Verið er að byggja á þessu svæði.

Við sömu bryggju, Ingólfsgarð, liggja  hvalveiðibátar og hvalaskoðunarbátar.  Engin sýnilegt átök hafa verið á milli þessara aðila, og mögulega alger tilviljun að þessi staða kom upp.

Hvalaskoðunarferðir er dæmigert einkaframtak. Dæmi um dugnað og þrautseigju einstaklinga t.d. á Húsvík, Reykjavík og víðar. 

Ég hef tröllatrú á því að það verði framtakssamir einstaklingar sem munu vinna okkur út úr núverandi erfiðleikum. Þeir sem vinna við Austurvöll eru alls góðs maklegir, ég set hinsvegar traust mitt á Gunnu og Jón.